Συνέδριο ΠΑΝ. Δ. ΟΙΚ. Ο: πρόοδος στη συνεργασία αλλά και σημαντικά ελλείμματα…

Σημαντική πρόοδο στη συνεργασία τοπικής αυτοδιοίκησης και περιβαλλοντικών οργανώσεων διαπίστωσαν οι σύνεδροι του 20ου συνεδρίου του Πανελληνίου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ), που πραγματοποιήθηκε στις Σέρρες, με συνδιοργανωτή την ΚΕΔΚΕ και θέμα «φυσικό περιβάλλον- φορείς διαχείρισης- δημόσια διοίκηση».
Όπως εκτίμησαν οι συμμετέχοντες, ο διάλογος διοίκησης και οργανώσεων των πολιτών, αλλά και η ενεργός συμμετοχή τους, με θεσμοθετημένους τρόπους, στη χάραξη και εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής είναι αναγκαίοι όροι για την προαγωγή της προστασίας της φύσης, τόσο μέσω της ευαισθητοποίησης του κοινού όσο και της μαχητική συμβολής τους στην επίτευξη των στόχων εφαρμογής της νομοθεσίας. Τόνισαν επίσης πως «δεν υπάρχει χρόνος για αναμονή και αδράνεια» και πως «η προστασία της φύσης στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια αποτελεί ύψιστο δημόσιο συμφέρον» ενώ επανέλαβαν το βασικό αίτημα που αφορά την ίδρυση αυτοτελούς υπουργείου Περιβάλλοντος.
Όπως αναφέρθηκε, η χώρα μας είναι ιδιαίτερα ευνοημένη από πλευράς φυσικών οικοσυστημάτων και τοπίων, αλλά σημειώνει σοβαρές αποτυχίες σ’ ότι αφορά την προστασία και διατήρησή τους λόγω μεγάλων νομοθετικών ελλειμμάτων και ακόμη μεγαλύτερων αδυναμιών εφαρμογής της υπάρχουσας περιβαλλοντικής νομοθεσίας, που εντείνονται στο πλαίσιο του κυρίαρχου μοντέλου ανάπτυξης που ευνοεί τη ραγδαία ανάλωση των φυσικών πόρων.
Παρά την ίδρυση 27 Φορέων Διαχείρισης προστατευομένων περιοχών, η κατάσταση των φυσικών οικοτόπων της χώρας επιδεινώνεται από αιτίες όπως οι πυρκαγιές, η υπερβόσκηση, το κυνήγι, η οικιστική επέκταση, η απόρριψη στερεών και υγρών αποβλήτων, περιλαμβανομένων και τοξικών, η παράνομη αποψίλωση, η υλοποίηση αλόγιστων επεμβάσεων, όπως η εκτροπή μεγάλων ποταμών, η προώθηση μη αειφορικών επενδύσεων όπως τα γήπεδα γκολφ, η επιβάρυνση από την χρήση αγροχημικών.
Τονίστηκε, επίσης, πως υπάρχουν σημαντικά νομοθετικά ελλείμματα : αρκετές από τις προστατευόμενες περιοχών δεν διαθέτουν ειδικό νομοθετικό καθεστώς (ΚΥΑ ή π.δ.) παρ’ ότι τούτο είναι υποχρέωση της Πολιτείας, ενώ καμιά νομοθετική πρωτοβουλία δεν έχει αναληφθεί για να γίνουν θαλάσσια καταφύγια.
Αξιοσημείωτη είναι και η έλλειψη διακρατικών συμφωνιών για τα προβλήματα διασυνοριακής ρύπανσης και μεταφοράς επικινδύνων αποβλήτων
Όσο για τις προτεραιότητες που πρέπει να δοθούν, σε πλαίσιο σαφών χρονοδιαγραμμάτων, αυτές αφορούν:
1. Στην εντός έτους ολοκλήρωση των ειδικών νομοθεσιών για τις προστατευόμενες περιοχές με μορφή προεδρικών διαταγμάτων.

2. Στην λήψη ουσιαστικών μέτρων για την ορατή βελτίωση του επιπέδου εφαρμογής της νομοθεσίας ιδίως στους τομείς της διαχείρισης και καταπολέμησης της μόλυνσης υδατίνων σωμάτων, της καταπάτησης δημοσίων εκτάσεων, της ανάταξης καμένων περιοχών και υποβαθμισμένων λιμναίων οικοσυστημάτων. Στον άμεσο τερματισμό του φαινομένου της μη εφαρμογής δικαστικών αποφάσεων.

3. Στην προώθηση διακρατικών συμφωνιών για τη διασυνοριακή ρύπανση, με έμφαση στους διεθνείς ποταμούς Αξιό, Νέστο, Στρυμόνα, Έβρο καθώς και περιφερειακών συμφωνιών διακρατικής συνεργασίας φορέων Τ.Α., στα πρότυπα των «ευρωπεριοχών».

4. Στην δραστική βελτίωση της απορρόφησης περιβαλλοντικών κονδυλίων από τα ΚΠΣ.

5. Ειδικότερα για τους Φορείς Διαχείρισης στην άμεση έστω και μερική χρηματοδότησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, παροχή σ’ αυτούς δυνατότητας υλοποίησης των έργων με αυτεπιστασία και μόνιμο προσωπικό, απλοποίηση γραφειοκρατικών διαδικασιών, συντονισμό των συναρμοδίων τους υπηρεσιών, μεταφορά της υλικοτεχνικής υποδομής που χρησιμοποιούν στη δικαιοδοσία των ιδίων.

6. Στην αναδιοργάνωση και επαρκή στελέχωση της Δασικής Υπηρεσίας, των επιθεωρητών περιβάλλοντος, των νομαρχιακών υπηρεσιών ελέγχου περιβάλλοντος. Να δοθεί έμφαση στην επιβολή και εφαρμογή αποτρεπτικού ύψους κυρώσεων για το περιβαλλοντικό έγκλημα και στη χρήση των προστίμων για σκοπούς περιβάλλοντος. Να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του αισθήματος ατιμωρησίας που διακρίνει μέρος των στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης.

7. Στη νομοθέτηση ειδικής εισαγγελίας περιβάλλοντος.

8. Στην ουσιαστική ενίσχυση από την Πολιτεία των Φ.Δ. αστικών στερεών και υγρών αποβλήτων ώστε να παύσει η σοβαρή επιβάρυνση των οικοσυστημάτων από τις ανεξέλεγκτες απορρίψεις.

9. Στην απόλυτη εφαρμογή της απαγόρευσης της θήρας στους οικοτόπους προτεραιότητας, στην λήψη μέτρων για την πάταξη της λαθραίας θήρας, την μείωση της κυνηγετικής περιόδου. Μακροχρόνια, η ίδια η θήρα ως δραστηριότητα δεν είναι συμβατή με την αρχή της βιωσιμότητας.