16 Νοεμβρίου 1980. Μέρα “στοιχειωμένη”, μέρα “σημαδεμένη”, μέρα μνήμης...Η ημέρα αυτή, 7 χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, θα μείνει στην ιστορία για τα πιο αιματηρά γεγονότα που σημειώθηκαν μεταπολιτευτικά και μέχρι σήμερα στην πορεία για το Πολυτεχνείο. Τραγικός απολογισμός: δύο νεκροί. Ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής και η εργάτρια από το Περιστέρι, Σταματίνα Κανελλοπούλου, θύματα των δολοφονικών επιθέσεων των ΜΑΤ αλλά και περισσότεροι από 150 τραυματίες, δύο εκ των οποίων από σφαίρα, καθώς για πρώτη φορά, από τη μεταπολίτευση, οι αστυνομικοί χρησιμοποίησαν και όπλα στη διάρκεια πορείας!
Η απαγορευμένη πορεία στην αμερικάνικη πρεσβεία
Οι ημέρες εκείνες θύμιζαν... “μπαρούτι” καθώς η κυβέρνηση Ράλλη είχε θέσει κυρίαρχα στην πολιτική της ατζέντα να άρει τις όποιες εκκρεμότητες είχε με το “δυτικό κόσμο” και τους Αμερικανούς. Λίγες ημέρες πριν, στις 21 Οκτωβρίου 1980, η Ελλάδα είχε επανέλθει στη στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ, ενώ είχαν ξεκινήσει οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για την ανανέωση των συμφωνιών παραμονής των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα. Ο λαός αντιδρά, καθώς ο αντιαμερικανισμός είναι διάχυτος και φουντωμένος, καθώς είναι νωπές ακόμα οι μνήμες της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο αλλά και του ρόλου του αμερικανικού παράγοντα στην ελληνική στρατιωτική χούντα. Η κυβέρνηση Ράλλη αποφασίζει να απαγορεύσει την πραγματοποίηση της πορείας μέχρι την αμερικάνικη πρεσβεία, θεωρώντας πως είναι μια “εξέλιξη που πρέπει να αποφευχθεί” και βάζει ως “όριο” την πλατεία Συντάγματος.Η στάση της αντιπολίτευσης παραμένει υποτονική. Με το βλέμμα στραμμένο προς τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους και μπροστά στην επιθετική στάση της κυβέρνησης που δηλώνει αποφασισμένη να σταματήσει με τη βία οποιαδήποτε προσπάθεια να φτάσει η πορεία στην πρεσβεία, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ γρήγορα συμβιβάζονται με την κυβερνητική απαγόρευση. Στο ίδιο πλαίσιο, το κεντρικό συμβούλιο της ΕΦΕΕ – αποτελούμενο κατά πλειοψηφία από τα μέλη της ΚΝΕ και της νεολαίας ΠΑΣΟΚ – αποφασίζει να πειθαρχήσει στην απαγόρευση, ενώ η αριστερή μειοψηφία, αποτελούμενη από οργανώσεις όπως οι ΠΠΣΠ, ΑΑΣΠΕ, ΕΚΟΝ, Ρήγας Φεραίος-Β' Πανελλαδική, ΚΚΕ μ-λ, ΕΚΚΕ και άλλες, αποφασίζουν να συνεχίσουν προς την αμερικανική πρεσβεία.
Το χρονικό της πορείας και των επεισοδίων...
Η συγκέντρωση της ΕΦΕΕ έληξε κατά τις 6 το απόγευμα της Κυριακής, 16 Νοεμβρίου, και στη συνέχεια η πορεία ανέβηκε την οδό Σταδίου και συνέχισε προς την πλατεία Συντάγματος, με έντονο το αντιαμερικανικό στοιχείο και με σημαντική περιφρούρηση της πορείας από δυνάμεις των πολιτικών κομμάτων. Από την άλλη, στα Χαυτεία, οργανώνει συγκέντρωση η μειοψηφία της ΕΦΕΕ, η οποία με περίπου 1.000 φοιτητές ετοιμάζεται να κινηθεί προς την αμερικανική πρεσβεία και γύρω στις 7.30 εισέρχεται στο κύριο σώμα της πορείας. Η πορεία φτάνει στο Σύνταγμα και τα κύρια μπλοκ της αρχίζουν σταδιακά να διαλύονται ειρηνικά. Ωστόσο, γύρω στις 9 το βράδυ, συγκεντρώνονται υπό την αιγίδα της μειοψηφίας της ΕΦΕΕ περίπου 3.000 άτομα στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη και επιχειρούν να κινηθούν προς την οδό Βασιλίσσης Σοφίας, όπου είναι παρατεταγμένοι αστυνομικοί και από πίσω τους τα ΜΑΤ.Για λίγα λεπτά, τα δύο μέτωπα έμειναν ακίνητα και ανταλλάχθηκαν διαξιφισμοί, ενώ σύντομα οι διαδηλωτές κατάφεραν να σπάσουν τον κλοιό των αστυνομικών και να κινηθούν προς την πρεσβεία. Στη συνέχεια, ο προϊστάμενος της εισαγγελίας, Γ. Κουβέλης, πήρε την κατάσταση στα χέρια του: έδωσε εντολή στις έξι διμοιρίες των ΜΑΤ που βρίσκονταν παρατεταγμένες πίσω απ’ τον αστυνομικό κλοιό να επιτεθούν. Σε λίγα λεπτά το μπλοκ των διαδηλωτών έκανε τα πρώτα βήματα προς τον σχηματισμό των ΜΑΤ και τότε αυτά επιτέθηκαν. Η μάζα των διαδηλωτών ήταν πυκνή και η υποχώρηση ήταν δύσκολη.
Τότε αρχίζει ένα όργιο βίας, με χρήση όχι μόνο κλομπ αλλά – για πρώτη φορά μετά τη Χούντα – και πυροβόλων όπλων, ενώ η αστυνομία επιστρατεύει και «αύρες», τα ειδικά τεθωρακισμένα οχήματά της για την απώθηση των διαδηλωτών. Τα ΜΑΤ ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο και επιτίθενται όχι μόνο στους διαδηλωτές που αψήφησαν την κυβερνητική απαγόρευση, αλλά και κατά αυτών που ειρηνικά διαδήλωναν προς την πλατεία Συντάγματος. Τα επεισόδια χαρακτηρίστηκαν από σύσσωμο τον πολιτικό κόσμο ως τα πιο αιματηρά μετά τα Ιουλιανά και διήρκεσαν μέχρι τις 4 τα χαράματα.
Θύματα άγριων επιθέσεων οι Κουμής και Κανελλοπούλου...
Τη νύχτα εκείνη, η Σταματίνα Κανελλοπούλου, εργάτρια από το Περιστέρι, έπεσε αναίσθητη και αιμόφυρτη από αλλεπάλληλα χτυπήματα αστυνομικών κλομπ στην οδό Πανεπιστημίου. Μια ομάδα αστυνομικών την ξυλοκόπησε και τη χτύπησε αλύπητα στο κεφάλι και στο σώμα. Μεταφέρθηκε αναίσθητη στο «Ιπποκράτειο» όπου άφησε την τελευταία της πνοή, προτού οι γιατροί της προσφέρουν τις πρώτες βοήθειες. Το πόρισμα του ιατροδικαστή συγκλονίζει: 18 χτυπήματα στο κρανίο, πολλαπλά κατάγματα και βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
Ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής συμμετείχε στη συγκεκριμένη πορεία με τους συντρόφους του της «Επιτροπής Αυτοδιάθεσης Κύπρου». Στην Πλατεία Συντάγματος έγινε θύμα άγριας επίθεσης των ΜΑΤ, η οποία τον άφησε επί τόπου βαριά τραυματισμένο. Μάλιστα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ο Κουμής δεν είχε λάβει καν μέρος στα επεισόδια, αλλά καθόταν σε παρακείμενο καφενείο την ώρα των επεισοδίων. Ο Κουμής μεταφέρεται στο Λαϊκό Νοσοκομείο και το βράδυ της Κυριακής είναι ήδη κλινικά νεκρός. Την Παρασκευή, 28 Νοεμβρίου, κηδεύεται στην Κύπρο και αμέσως μετά πραγματοποιείται πορεία διαμαρτυρίας προς την Ελληνική Πρεσβεία της Λευκωσίας.
Για όλα φταίνε οι...διαδηλωτές και οι προβοκάτορες...
Την ευθύνη για τα αιματηρά γεγονότα ο πολιτικός κόσμος αποφάσισε να τη ρίξει στους διαδηλωτές. Στις 10 το βράδυ της ημέρας των επεισοδίων ο Ανδρέας Παπανδρέου δηλώνει ότι «μικρές ομάδες ανευθύνων στοιχείων και προβοκατόρων άγνωστης και ύποπτης προέλευσης δημιούργησαν θλιβερά έκτροπα με προφανή σκοπό να αμαυρώσουν και να δυσφημήσουν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο του Πολυτεχνείου» (σ.σ και το Νοέμβρη του '73, τα κόμματα έβλεπαν “προβοκάτορες” πίσω από την εξέγερση του Πολυτεχνείου...). Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση περιορίστηκε να εκφράσει την οργή της για τις «οργανωμένες ομάδες αναρχικών και εξτρεμιστικών στοιχείων» που «αμαύρωσαν τη μεγάλη λαϊκή επέτειο και προκάλεσαν βάναυσα τα δημοκρατικά και ειρηνικά αισθήματα του συνόλου του ελληνικού λαού». Σε ό,τι αφορά το θάνατο της Κανελλοπούλου, η κυβέρνηση περιορίσθηκε να δηλώσει ότι «για τις συνθήκες υπό τις οποίες σημειώθηκε ο θάνατος νεαρής εργάτριας διετάχθησαν διοικητικές ανακρίσεις».
Ράλλης: Κι ο αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί, Ζίγδης: Σώμα ντροπή τα ΜΑΤ...
Στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή μία εβδομάδα αργότερα ο πρωθυπουργός, κ.Ράλλης, έκανε την εξής δήλωση που έμεινε στην ιστορία: «Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη». «Θα ήταν σε θέση, πραγματικά, η Αστυνομία στο σημείο της σύγκρουσης να προχωρήσει με ελιγμό τέτοιο, ώστε να αποκοπεί, το επαναλαμβάνω, το σώμα των 2.000 εξτρεμιστών και εκεί να τους αντιμετωπίσει», δήλωσε από την πλευρά του και ο Ανδρέας Παπανδρέου. Μόνο ο, αείμνηστος, Γιάννης Ζίγδης, ζήτησε τη διάλυση των ΜΑΤ, λέγοντας χαρακτηριστικά: "Η βασική αιτία του κακού είναι ότι η κυβέρνηση διατηρεί ένα Σώμα που αποτελεί ντροπή, τα ΜΑΤ. Δεν είναι αστυνομία αυτό, αυτό είναι Σώμα ΕΣ-ΕΣ, είναι χειρότερο από την ΕΣΑ, τα μέλη του είναι κακούργοι, όχι ότι οι άνθρωποι γεννήθηκαν κακούργοι, αλλά εκπαιδεύονται για να γίνουν κακούργοι. Τους είδα στη Ρόδο, όπου επετέθηκαν εναντίον ενός λαού που έκανε μια ειρηνική παρέλαση. Επετέθηκαν με τέτοια λύσσα, που δεν έχω δει ούτε στους Ιταλούς φασίστες, όταν ήμουν παιδί στη Ρόδο (...) Ας έχουμε μια ειδική συνεδρίαση για το αν μπορεί μια Δημοκρατία να διατηρεί κρατικά όργανα , τύπου ΜΑΤ. Αυτά είναι μόνο για τους 'Χίτλερ', μόνο για τους 'Μουσολίνι'. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν σε μια δημοκρατική πολιτεία”.
Φυσικά, παρά τις «διοικητικές ανακρίσεις» για τη δολοφονία των δύο νεαρών διαδηλωτών ουδείς ένοχος δεν βρέθηκε, δεν τιμωρήθηκε και φυσικά δεν αποδόθηκε ποτέ δικαιοσύνη...
17 Νοεμβρίου 1985: Η εκτέλεση του 15χρονου Μιχάλη Καλτεζά...
Πέντε χρόνια και μια ημέρα αργότερα, ένα ακόμη νεκρός προστίθεται σε αυτούς του Πολυτεχνείου...Είναι ο 15χρονος Μιχάλης Καλτεζάς, που κυριολεκτικά “εκτελείται” από τον αστυνομικό Μελίστα που πυροβολεί και σκοτώνει από πίσω το νεαρό. Ήταν Κυριακή, 17 Νοεμβρίου του 1985... Η πορεία, εκείνης της χρονιάς, για την εξέγερση του Πολυτεχνείου είχε κυλήσει ομαλά και χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις.
Στα Εξάρχεια, μετά το τέλος της πορείας, ξεσπούν μικροεπεισόδια τα οποία σιγά- σιγά εξαπλώνονται. Μια ομάδα νεαρών, στην οποία φέρεται να συμμετείχε και ο Καλτεζάς, επιτίθεται σε μια κλούβα των ΜΑΤ, που βρισκόταν σταθμευμένη στη Στουρνάρα, στην οποία ήταν μέσα και ο Μελίστας. Ενώ οι διαδηλωτές αποχωρούν, τρέχοντας, προς την πλατεία Εξαρχείων, στην οδό Σολωμού ο αστυνομικός πυροβολεί και σκοτώνει τον 15χρονο. Στον Ευαγγελισμό που μεταφέρθηκε απλά διαπιστώθηκε ο θάνατος του νεαρού...
O Μελίστας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή και σε δεύτερο βαθμό αθωώθηκε στις 25/1/1990 από το Εφετείο...
Αναρτήσεις
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου